Sultan 2 Abdülhamidin Hizmetinde Selim Melhame Paşa ve Ailesi

Yayıncılığın hoş bir cilvesi olarak bu son zamanlarda II. Abdülhamid'in yakın çevresinden iki şahsiyetin anıları peş peşe yayınlandı: Sadrazam Said Paşa ve Mabeyn ikinci kâtibi İzzet Paşa. Erol Makzume'nin büyük bir özveri ile hazırlamış olduğu Sultan II. Abdülhamid'in hizmetinde Selim Melhame Paşa ve Ailesi bir bakıma – her ne kadar bir otobiyografi de olmasa – bu üçlemeyi tamamlamakta. Zengin bir görsel malzeme ile desteklenmiş olan bu çalışma Selim Paşa'nın kardeşi Necip ve damadı – Osmanlı hizmetine girmiş olan İtalyan zabiti – Romei Paşa'yı da ele alarak 20 küsur senelik bir zaman dilimi içinde imparatorluğun sanayileşme çabalarına, dış siyaset sorunlarına ve iç asayiş meselelerine değişik bir açıdan ışık tutmakta. Makzume geniş bir kaynak yelpazesine ulaşarak Hamid dönemi bittiğinde yoğun bir şeytanlaştırılma sürecine (bunda belki ailenin Maruni kökenli olmasının da payı olabilmiştir) tabi tutulduktan sonra unutulmuş olan Melhame ailesini tekrar gün ışığına çıkartmakla bilim dünyasına bir kez daha önemli bir katkıda bulunmuştur. Melhame ailesi ister istemez, diğer bir Osmanlı Hristiyan ailesini akıllara getiriyor: Şamlı Katolik Franko ailesi. Müslüman memurlarının yabancılarla düşüp kalkmasını men eden Abdülhamid her iki aile fertlerinin gerek Beyoğlu Levanten cemiyetinde gerek sefaretler ortamında dolaşmalarına göz yumup kendisi için istihbarat toplamalarını temin etmiştir. Kendisini daha ziyade sanat ve resim konularındaki kitaplarıyla tanıdığımız Erol Makzume Melhame ailesi ile diğer sahalarda da aynı başarı ile kalem yürütebileceğini ispat etmiş oldu.